به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایسنا؛ پنج‌شنبه، 17 مهرماه، برنامه مروری بر آثار موسیقی «لوریس چکناواریان» در خانه هنرمندان ایران با حضور خسرو سینایی، هوشنگ کامکار، فرهاد فخرالدینی، مجید سرسنگی و تعدادی از اساتید موسیقی ایران در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

در این مراسم مجید سرسنگی، اظهار کرد: سپاسگزارم از «لوریس چکناواریان» مرد بزرگ موسیقی ایران که نسل جوان کمتر توانست اجرای زنده آثار او را ببیند و این به خاطر شرایط موجود درباره موسیقی کشور بود. به خاطر همین شرایط، اغلب آثار او در کشورهای دیگر منتشر شده‌اند و بیشتر آن‌ها نیز فرصت اجرا در ایران پیدا نکرده‌اند؛ بنابراین جوانان ما نتوانسته‌اند با آثار او و گروهی که با او همکاری کرده‌اند آشنا شوند.

او افزود: همه با مشکلات موسیقی کلاسیک در کشور ما آشنا هستند و می‌دانند ارکسترهایی که در ایران فعالیت می‌کرده‌اند مدتی است که نمی‌توانند برنامه‌ای داشته باشند. بنابراین همزمان با تلاش‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خانه هنرمندان ایران در نظر گرفته است که برای برقراری دوباره فعالیت‌های حوزه موسیقی برنامه‌هایی را در خانه هنرمندان برگزار کند تا از این طریق افرادی که کمتری توانسته‌اند با آثار هنرمندانی مانند «لوریس چکناواریان» آشنا شوند از طریق مدیای فیلم آثار آن‌ها را ببینند. امیدوارم که روزی برسد که باز بتوانیم آثار آن‌ها را به صورت زنده در صحنه ببینیم.

مدیرعامل خانه هنرمندان ایران درباره موسیقی در ایران توضیح داد: موسیقی در اینجا همیشه یک هنر بحث‌برانگیز و مورد مناقشه بسیاری بوده است و علت این بحث‌برانگیزی توانایی‌ نهفته در موسیقی است. این هنر از یک سو قادر است مخاطبان را به هدف و کمال برساند و اگر نتواند رسالت خود را به انجام برساند ممکن است به ورطه ابتذال کشیده شود؛ بنابراین همان‌طور که موسیقی می‌تواند انسان‌ساز باشد اگر به درستی مورد استفاده قرار نگیرد می‌تواند نسلی را از آگاهی و شناخت دور کند.

او همچنین اضافه کرد: در جهان دو نوع نگاه به هنر و از جمله به موسیقی وجود دارد: ابتدا اینکه موسیقی را یک راهکار بدانیم و از طریق آن بتوانیم ناهنجاری‌ها را از بین ببریم و با عشق، امید و زیبایی آن مسائل را حل کنیم و البته نگاهی هم وجود دارد که موسیقی را همیشه یک مسأله می‌داند که باید با آن تقابل کرد و فکر می‌کنند که چگونه می‌توانیم این مسأله را حل کنیم. در کشور ما موسیقی یک مسأله است و البته این موضوع علت مشخصی دارد و آن به‌خاطر تقابل اهالی مذهبی با موسیقی به عنوان یک هنر غیراخلاقی است.

مجید سرسنگی ادامه داد: بعد از انقلاب اسلامی انتظار می‌رفت که با توجه به اتفاقی که در کشور افتاده بود بتوانیم از هنرهای مختلف مانند موسیقی برای نسل معاصر استفاده کنیم ولی چون هیچ استراتژی‌ای در پرداختن به موسیقی در مدیریتی که عهده‌دار هدایت این جریان بود وجود نداشت بعد از انقلاب هم به آن به صورت یک مسأله نگاه کردند. در نتیجه باز هم این امکان میسر نشد که بین موسیقی و مردم پیوندی برقرار کنیم.

او افزود: گاهی یک نوع موسیقی را حذف می‌کنیم و بعد آنقدر به همان موسیقی بها می‌دهیم که اغلب سالن‌های موسیقی کشور را درگیر آن می‌کنیم. این اتفاق درباره موسیقی پاپ در کشور ما افتاد. این موضوع به این دلیل اتفاق افتاد که هنوز تعریف مشخصی از موسیقی وجود ندارد. چنین شرایطی سبب شده است که علی‌رغم وجود اساتید و صاحب‌نظران کسانی که سال‌های سال از عمر خود را صرف این هنر کرده‌اند به‌خاطر برخی حرکت‌هایی در زمینه موسیقی قربانی می‌شوند و نداشتن استراتژی برای مدیریت موسیقی باعث ایجاد سردرگمی در این حوزه شده است.

مدیرعامل خانه هنرمندان ایران همچنین گفت: قطعاً در جامعه ما که دینی است، نگاه به موسیقی متفاوت از جوامع غربی است که هنر و از جمله موسیقی را به صورت آزاد برای سلیقه‌های مختلف ارائه می‌کنند و نمی‌توانیم خودمان را با جوامع غربی مقایسه کنیم. در آنجا به سلیقه مخاطب توجه می‌شود و هر کسی این اختیار و توانایی را دارد که بنا بر سلیقه مخاطبش آثار را تولید کند ولی در ایران نوع نگاه به تولید آثار با جوامع غربی متفاوت است و متأسفانه گاهی مدیران این حوزه سعی کرده‌اند که صورت مسأله را پاک کنند که این موضوع در هیچ برهه‌ای جواب نداده است و این علاقه و اشتیاق جوانان ما را به موسیقی از بین نمی‌برد.

او افزود: این وظیفه ماست که تعریفی جدید از موسیقی ارائه کنیم که نسل جوان علاقه‌مند بتواند به آن گرایش پیدا کرده و آن را ادامه دهد. امیدوارم طوری شود که اساتید ما بار دیگر بتوانند آثار خود را ایجاد کنند و مدیران موسیقی در کنار دغدغه‌های خود مشکلاتی را که بر سر راه موسیقی ایران است برطرف کرده و به موسیقی به عنوان یک راهکار نگاه کنند که می‌تواند جامعه را به سمت کمال هدایت کند.

کامکار: پیش از من لوریس چکناواریان این کار را انجام داده بود

در بخشی از این مراسم هوشنگ کامکار، استاد موسیقی سنتی درباره «لوریس چکناواریان» اظهار کرد: چکناواریان موسیقیدانی آگاه، حرفه‌ای و توانا و رهبری مسلط به کار است. او همچنین نقاش، موسیقیدان و شاید در آینده فیلمساز هم بشود! این هنرمند برخلاف به ظاهرهنرمندانی که برای انتشار چند قطعه موسیقی خود را جهانی می‌نامند، با وجود آثار فراوان چنین کاری نکرده است در حالی که او به درستی یک هنرمند جهانی است.

عضو شورای عالی خانه‌ی موسیقی در بخشی از سخنانش درباره ویژگی‌های آثار چکناواریان سخن گفت و اظهار کرد: او در تمام ژانرهای موسیقی مانند موسیقی فیلم، سمفونی، آوازهای بدون کلام، موسیقی مذهبی و ... آثار فراوانی را خلق کرده است. او را می‌توان موسیقیدانی ناسیونالیست با گرایش‌های میهنی و مذهبی دانست. از آثار مذهبی او می‌توان به «زندگی حضرت مسیح (ع)»، «آوازهای کلیسایی»، «سوگواری حضرت علی (ع)» و «شب قبل از عاشورا» اشاره کرد و درباره آثار میهنی او نیز می‌توان به اثر «استقلال ارمنستان»، «سمفونی تختی»، «سمفونی کوروش» و ... اشاره کرد.

کامکار در بخشی از سخنانش گفت: من در 30 سال پیش قطعه‌ای نوشتم که فکر می‌کردم خود برای اولین بار یک قطعه موسیقی برای سازهای کوبه‌ای نوشتم ولی بعدها فهمیدم که پیش از من این کار را لوریس چکناواریان انجام داده است.

سینایی: هنرمند متفاوت است از کسی که می‌خواهد به زور هنرمند باشد

در بخش دیگری از این مراسم خسرو سینایی درباره لوریس چکناواریان اظهار کرد: افتخار می‌کنم که نزدیک به 50 سال با این هنرمند دوست بوده‌ام گرچه در زمان دوستی زیاد یکدیگر را نمی‌دیدیم چون او در حال سفر به نقاط مختلف دنیا برای برگزاری کنسرت بود ولی همیشه در زمانی که حضور داشت با او زندگی می‌کردم و از محضر او لذت می‌بردم.

او افزود: نمی‌شود به راحتی راجع به آثار چکناواریان صحبت کرد چون این آثار بسیار زیاد است و مانند یک اقیانوس است و همین باعث شده که کمتر نویسنده‌ای جرأت کند که وارد این اقیانوس بزرگ شود. روزها وقت و تحلیل لازم است که بتوان به وسیله آن آثار چکناواریان را شناخت.

سینایی در بخشی از سخنانش گفت: من شصت سال است که با هنرمندانی مانند موسیقیدان، مجسمه‌ساز، نقاش و غیره برخورد کرده‌ام و فهمیده‌ام که هنرمند کیست؟ و هنرمند متفاوت است از کسی که می‌خواهد به زور هنرمند باشد و خود را مطرح کند و بهترین هنرمند کسی است که هنر برایش نفس‌کشیدن باشد یعنی بدون وجود هنر نتواند نفس بکشد و یکی از این هنرمندان لوریس چکناواریان است.

او در بخشی از سخنانش با انتقاد از مطبوعات که کمتر به این هنرمند می‌پردازند گفت: من از مطبوعاتمان این سؤال را می‌پرسم شما که مرتباً درباره بسیاری از هنرمندان می‌نویسید که کجا رفته‌اند و چه می‌کنند، چرا به چکناواریان که بیش از 50 سال است که در عرصه موسیقی ایران فعالیت می‌کند نمی‌پردازید. من امروز وقتی سالن استاد شهناز را دیدم که قرار است به آثار این هنرمند بپردازد دلگیر شدم چون انتظار داشتم این سالن از جمعیت منفجر شود ولی اکنون می‌بینم که این سالن صندلی‌های خالی هم دارد.

این کارگردان و فیلم‌نامه نویس همچنین اظهار کرد: چکناواریان اولین کسی بود که موسیقی فیلم را در ایران با همه خصلت‌های جامعه ایرانی و فیلم ایرانی به کار گرفت و این خیلی مهم است. چکناواریان عمیقاً موسیقی را در خدمت انسانیت قرار داد و الهام‌بخش آثار او عشق و زیبایی است.

این هنرمند همچنین گفت که چکناواریان درباره‌ی احتمال فیلمسازی‌اش در آینده با او صحبت کرده است.

در ادامه این مراسم یک لوح تقدیر به پاس یک عمر فعالیت‌های مستمر لوریس چکناواریان در عرصه موسیقی ایران با حضور فرهاد فخرالدینی، خسرو سینایی، هوشنگ کامکار و مجید سرسنگی به او اهدا شد.

چکناواریان: متشکرم که خودم را به من معرفی کردید

چکناواریان آخرین سخنران این برنامه بود که در برنامه‌ای کوتاه درباره خود توضیح داد: متشکرم که خودم را به من معرفی کردید. با این صحبت‌ها به این نتیجه رسیده‌ام که خودم را نمی‌شناسم. من صحبتی ندارم که بگویم. صحبت من موسیقی من است. من تعجب می‌کنم که دوستانم چقدر مرا جدی می‌گیرند. من خودم را آنقدر جدی نمی‌گیرم. من انگور بی‌دانه‌ای هستم که هنوز شراب نشده‌ام. اگر شراب شوم همه را مست خواهم کرد.

در پایان این مراسم فیلم «اپرای رستم و سهراب» که بر مبنای داستان رستم و سهراب داستان شاهنامه فردوسی اجرا شده است، پخش شد.

خانه هنرمندان ایران سلسه‌ برنامه‌هایی را ترتیب داده است که بر مبنای آن فیلم مجموع اجراهای لوریس چکناواریان که در ایران اجرا نشده است در خانه هنرمندان ایران به نمایش گذاشته می‌شود. علاقه‌مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت خانه هنرمندان مراجعه کنند.